Opleiden met Perspectief. Zo heet de ene aanpak binnen Deelproject 2 (Vissen in eigen Vijver) van het Platform Rijnstreek. Acht Perspectiefscholen hopen met als aas een volledig vergoede studie aan de lerarenopleiding de nodige goed gemotiveerde 'vissen' te vangen in de bovenbouw van hun havo en vwo.

De acht scholen van Stichting Perspectief bieden hun havo- en vwo-leerlingen als scholencluster een opleidingstraject aan onder de noemer Opleiden met Perspectief. Zo willen de scholen het verwachte personeelstekort voorkomen. Perspectief betaalt het collegegeld en de boeken, zorgt voor betaalde stages en biedt baangarantie na het succesvol afronden van de opleiding. Het traject is opgezet in samenwerking met Archimedes/Hogeschool Utrecht. Deze lerarenopleiding zorgt voor de theorie. In september 2009 zijn de eerste twaalf geselecteerde studenten gestart en de lichting van 2010 bestaat uit vijftien studenten. Naast vakinhoudelijke, didactische en pedagogische scholing is er in de leergang ook aandacht voor wat het betekent om les te geven op een christelijke school en komt het levensfasebewust personeelsbeleid aan de orde.

Coördinatie
Marja Hoogendam van De Goudse Waarden in Gouda is projectleider van Opleiden met Perspectief. Ze vertegenwoordigt de scholen in Deelproject 2. Marja en haar collega Gabi Uijtewaal van het Kalsbeek College in Woerden (Platform Haaglanden) coördineren en begeleiden het proces op afstand. Ze organiseren de werving, de stages ("het is een hele klus om goede combi's te maken tussen school en student") en de evaluaties onder de schoolopleiders en studenten ("ze zijn zo enthousiast!") en ze lossen eventuele problemen op. Ook zijn ze betrokken bij de beoordeling van de studenten ("zo spannend, volgend jaar studeert onze eerste student af"). In de scholen zijn vakdocenten de werkbegeleiders. Zij hebben de eerste verantwoordelijkheid in de begeleiding van de studenten. Mailcontact blijkt essentieel in dit project. Twee tot drie keer per jaar is er een 'live' ontmoeting met alle partijen.

Werving en selectie
25 'eigen' studenten per jaar is het streven van de Perspectiefscholen. Zo hard loopt het nog niet. Er zijn er nu nog tien over van de twaalf van de eerste lichting. Deze groep is erg enthousiast en ze hebben nu allemaal leservaring. Marja: "Twee studenten zijn gestopt, omdat het docent-zijn toch niet was wat ze ervan hadden verwacht. Dat komt natuurlijk bij elke studie voor, maar je wilt uitvallers met een intake en screening voorkomen." De motivatie van de leerlingen en voldoende capaciteiten zijn harde voorwaarden van werkgeverszijde om voor deze studie in aanmerking te komen. In 2010-2011 zijn er alleen voor de bètavakken, Nederlands, Frans en Duits opleidingsplaatsen, want daar verwachten de scholen een tekort. Marja vervolgt: "Vanavond heb ik hier op school 28 potentiële studenten met hun ouders voor een vrijblijvende informatieavond. Ik hoop dat daar mensen voor deze vakken tussen zitten. Ze hebben onze folder gelezen en misschien heeft de decaan de leerlingen persoonlijk op deze mogelijkheid gewezen. Die werving gaat op elke Perspectiefschool weer anders." De leerlingen ondergaan een assessment, waarvoor een eigen profielomschrijving en een competentiegerichte beschrijving door hun decaan en een docent de basis vormen. De leerlingen presenteren zich en de assessoren vragen door op hun houding, hun beeld van het leraarsvak, het zelfbeeld en hun vermogen tot reflecteren op wie ze zijn. Deze selectie en intake zijn meteen de start van een grondig begeleidingstraject tijdens de studie en de stages. Marja: "Het is zo belangrijk hoe je als mens in elkaar zit voor de klas. Ben je een freak in je vak of een mensenmens in ontwikkeling die anderen wil begeleiden. Daar willen we bij de intake achter komen."

Hoe vis je in eigen vijver?
Volgens Marja zijn er enkele vereisten om de kans van slagen van zo'n project te vergroten: een netwerk van scholen, een goede voorbereiding en een duidelijke visie op begeleiding en opleiden in school. "Als eenpitter kun je dit project niet draaien, want het is een dure investering. Je moet een visie hebben op het zijn van een opleidingsschool: hoe ga je om met die studenten? Welke rol hebben ze? Lopen ze te gast mee of zijn ze in dienst of op contract?" Bij de Perspectiefscholen draaien stagiairs echt mee en krijgen ze betaald vanaf het tweede jaar.

Begeleiding
Het succes staat of valt met een hele goede begeleidingsstructuur op de scholen zelf. Ondanks dat Perspectief een tien jaar oud en hecht samenwerkingsverband is, is er wel verschil in schoolculturen, alsmede in de organisatie en de begeleidingsvorm. Op de Perspectiefscholen is de begeleiding door dit project inmiddels verder ontwikkeld. Dat is goed voor alle docenten. Een aantal scholen zit nu ook in het traject van de Hogeschool Utrecht voor het keurmerk opleidingsschool. Marja: "Docenten en schoolleiders kunnen met dit project veel invloed uitoefenen op de kwaliteit van hun nieuwe collega's. De werkvloer moet daarvoor zelf kwaliteit bieden: goede collegiale docenten die samen een lerende omgeving willen vormen. Dat is de beste basis."

Communicatie
Een aandachtspunt en kritische succesfactor blijft de communicatie in en over het project. Marja: "Het is weer een extra dingetje dat de school in komt, zowel voor de directie als voor de medewerkers. Je moet het aanbod in de school bekendmaken onder collega's en leerlingen, maar ook bij ouders. De intenties zijn goed en gedeeld, maar in de praktijk moet in de scholen bijvoorbeeld het besef nog groeien dat de stageplaatsen in de eerste plaats voor Perspectiefstudenten bestemd zijn."

Imago
Ook de populariteit van het leraarsvak is een bijzondere factor in de werving. Dit is iets waar vooral de docenten zelf aan kunnen werken. Marja: "Als ik bovenbouwklassen benader voor dit project, is er meestal eerst een storm van kritiek. Welke puber wil er nou voor de klas? Toch kent elke leerling wel één of meer inspirerende docenten die als voorbeeld dienen en die het docentenvak promoten. Als wij als docenten collectief uitstralen dat we ons werk echt leuk vinden, werkt dat vast aanstekelijk."

Toekomst
Als de subsidiestromen van het Regionaal Platform Rijnstreek aflopen in 2012, moeten de Perspectiefscholen kijken of ze Opleiden met Perspectief zelf willen gaan dragen en kunnen opbrengen. In januari 2011 staat dit op de agenda.

Meer weten?
Perspectief: projectleider Marja Hoogendam
E Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
T 0182-573000

Downloads
Projectplan
Resultatenoverzicht